Το ελαιόλαδο αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ελληνικής οικονομίας καθώς καλύπτει το 9% της αξίας αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα (έναντι 1% στην Ευρώπη). Η Ελλάδα είναι η τρίτη μεγαλύτερη παραγωγός ελαιολάδου παγκοσμίως (μετά την Ισπανία και την Ιταλία), με παραγωγή της τάξης των 0,3 εκατ. τόνων, συνεισφέροντας το 0,4% του ΑΕΠ.
Η αναγκαιότητα για την παραγωγή υψηλής ποιότητας ζωοτροφών είναι μεγάλη διότι, η αγορά κατακλύζεται από εισαγόμενες ζωοτροφές αμφιλεγόμενης ποιότητας, σε πολλές περιπτώσεις, και με σημαντικό κόστος για την εθνική οικονομία. Παράλληλα, η ποιότητα των ζωοτροφών συνδέεται άμεσα με την υγεία και την παραγωγικότητα των ζώων, αλλά και το κόστος των παραγόμενων προϊόντων ζωικής προέλευσης. Συνεπώς η χορήγηση φυτικών εκχυλισμάτων πλούσιων σε αντιοξειδωτικά συστατικά στη διατροφή, θα μπορούσε να συμβάλει στη βελτίωση της υγείας και της παραγωγικότητας των εκτρεφόμενων ζώων.
Στόχοι του έργου:
• Η ανάπτυξη και εφαρμογή μεθοδολογιών φιλικών προς το περιβάλλον και οικονομικά βιώσιμων για την επεξεργασία των αποβλήτων και των παραπροϊόντων της ελαιουργίας.
• Ο καθορισμός προδιαγραφών για την επιλογή κατάλληλων πρώτων υλών και οριοθέτηση των απαιτούμενων τεχνικών χαρακτηριστικών των ελαιουργικών αποβλήτων που θα χρησιμοποιηθούν στην παραγωγή των καινοτόμων βιολειτουργικών ζωοτροφών.
• Ο έλεγχος της επίδρασης των καινοτόμων ζωοτροφών στην υγεία και την παραγωγικότητα των εκτρεφόμενων ορνίθων, αλλά και την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων τους (κρέας και αυγά).
Μεθοδολογία του έργου:
Η συλλογή δειγμάτων από παραπροϊόντα και απόβλητα ελαιουργίας θα πραγματοποιηθεί από την ΕΑΣ Λακωνίας μέσω του εκτεταμένου δικτύου συνεργατών με ελαιοπαραγωγούς και ελαιοτριβεία της περιοχής. Θα συλλεχθούν δείγματα από: υγρά απόβλητα, ημι-στερεά απόβλητα και φύλλα ελιάς. Η ΕΑΣ Λακωνίας θα αναλάβει να εφαρμόσει μεθοδολογίες και τεχνικές ξήρανσης στα ημι-στερεά και στερεά ελαιουργικά απόβλητα, προκειμένου να διασφαλιστεί το φαινολικό τους περιεχόμενο. Η αξιολόγηση του φαινολικού τους περιεχομένου θα πραγματοποιηθεί από τους Φορείς, Τμήμα Φαρμακευτικής, Τομέας Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων του ΕΚΠΑ και Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων του ΑΠΘ. Θα εφαρμόσουν σύγχρονες τεχνικές εκχύλισης (UAE, MWE, SFE, ASE, CPC, ART) φιλικές προς το περιβάλλον, χωρίς χρήση τοξικών οργανικών διαλυτών. Για την χημική ανάλυση των παραγόμενων εκχυλισμάτων θα εφαρμοστούν από τα δύο προαναφερθέντα εργαστήρια οι πλέον σύγχρονες χρωματογραφικές τεχνικές HPLC & UPLC συνδεδεμένες σε σειρά με φασματόμετρα μάζας, φασματοφωτόμετρα υπεριώδους-ορατού και ανιχνευτές φθορισμού ανάλογα με τις φυσικοχημικές ιδιότητες των συστατικών του κάθε εκχυλίσματος. Στην συνέχεια θα ακολουθήσει η απομόνωση φαινολικών συστατικών από τα παραπροϊόντα/απόβλητα ελαιουργίας, με χρήση παρασκευαστικής χρωματογραφίας ανοικτής στήλης, παρασκευαστικής υγρής χρωματογραφίας υψηλής απόδοσης HPLC, υγρής χρωματογραφίας μέσης πίεσης (MPLC) καθώς και με χρωματογραφία κατανομής με φυγοκέντρηση (CPC), ενώ η ταυτοποίηση της δομής των ουσιών θα πραγματοποιηθεί με Φασματοσκοπία Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού (ΝΜR) και Φασματομετρία Μάζας (MS). Η βιοκατευθυνόμενη αποτίμηση της βιολογικής δράσης των παραχθέντων εκχυλισμάτων, εμπλουτισμένων κλασμάτων και απομονωμένων ουσιών θα πραγματοποιηθεί από το Φορέα Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας, Εργαστήριο Φυσιολογίας Ζωικών Οργανισμών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Μετά την αξιολόγηση των βιολογικών αποτελεσμάτων θα πραγματοποιηθεί πιλοτική παραγωγή του πιο δραστικού εκχυλίσματος ή εμπλουτισμένου φαινολικού κλάσματος με στόχο την αξιοποίησή του στη παραγωγή καινοτόμων ζωοτροφών, εμπλουτισμένων με βιοφαινόλες ελιάς. Για το σκοπό αυτό θα συνεργαστούν οι Φορείς ΒΙΟΖΩΚΑΤ και το Εργαστήριο Ζωοτεχνίας, Τμήμα Κτηνιατρικής – ΑΠΘ οι οποίοι θα αναλάβουν την ανάπτυξη και την πιλοτική παραγωγή τόσο σύνθετων ζωοτροφών, με απευθείας ανάμειξη επεξεργασμένων παραπροϊόντων/αποβλήτων ελαιουργίας με απλές ζωοτροφές, όσο και των εμπλουτισμένων που θα προκύψουν ύστερα από ενσωμάτωση φύλλων ελιάς ή/και βιοδραστικών εκχυλισμάτων παραπροϊόντων/αποβλήτων ελαιουργίας. Η αξιολόγηση του φαινολικού περιεχομένου και των αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων των παραχθέντων προϊόντων (ζωοτροφών) θα πραγματοποιηθεί από τους Φορείς Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων του ΑΠΘ και το Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας, Εργαστήριο Φυσιολογίας Ζωικών Οργανισμών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας αντίστοιχα.
Το OliveFeed θα ολοκληρωθεί με τη διερεύνηση της επίδρασης των παραχθέντων βιολειτουργικών ζωοτροφών στην υγεία και την παραγωγικότητα των εκτρεφόμενων πτηνών αλλά και την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων τους (αυγά και κρέας).